Televizyon çocuklar için görsel bir oyuncaktır. Bıkmadan oynadığı tehlikeli bir oyuncak...
Tehlikeli, çünkü, çocuk televizyon karşısında hiçbir rolü yerine getiremiyor. Televizyon rolleri dağıtıyor. Oynatıyor. Seyircisi adına konuşuyor. Bilgi veriyor. İstediği haberleri satıyor. Çoğu zaman seyircisi adına daha önceden kararlar veriyor. Seyircinin hiçbir itirazı olamıyor. Televizyon asla arkadaş olamaz. O kendisine yüklenen komutları yerine getiren bir görsel robottur. Üretilmiş görüntülerle insan arasında iletişimi sağlayan bu aletin bu kadar ciddiye alınması onun naklettiği görüntüler nedeniyledir.
Televizyon hakkında bu güne kadar sayısız yazılar yazıldı. Hemen hepsinin ortak noktası bu cihazın yerinde kullanılmaması halinde zararlarının daha çok olacağı yönünde. Bütün olumsuzluklarına rağmen televizyondan vazgeçemiyoruz. Vazgeçemeyiz de. Ona alıştık. Her geçen gün daha da yakınımızda duruyor. Daha da önemlisi bizim televizyona ihtiyaç duymamızın bir yaşama biçimine dönüşmesi. Neredeyse tek haber kaynağımız haline gelmiş olması. Bilgi kaynaklarımız arasında ilk sırada yer alması. Bizi eğlendirmesi. Bizim adımıza konuşması, düşünmesi, şaklabanlıklar yapması. Entellektüel yapımızı onun temsil etmesi.
Hem vazgeçemiyor hem de şikâyet ediyoruz. Hem televizyonu mahkûm ediyor hem de ondan asla vazgeçmiyoruz. Çünkü çocukların televizyona gösterdiği ilgi yüzünden bu iletişim aracının etki alanına adeta kendimiz istekli oluyoruz. Bir yandan çocukları televizyondan korumak için yetişkin rolümüzü yerine getirmekten vazgeçemiyoruz, diğer yandan televizyon seyretme hakkının kendimizde olduğu kehanetinde bulunmaktan da geri durmuyoruz.
Artık iletişim araçlarına yetişkinler hükmederken, çocuklar ve gençler yön veriyor. Hemen bütün dünyada televizyon çocuk ve genç merkezli kurgulanıyor. Çocuk ve gençler üzerine kurulu tüketim ağı reklamların doğasında olan fantastik anlatım tüketiminin çocuk ve genç merkezli olduğunun göstergesi...
Televizyonun yaygınlaştırdığı her alanda çocukların rolü yetişkinlerden hiç de az değil. Bir kere en çok, en yaygın seyircisi çocuk ve genç olan bir medyanın çocuğa ve gence göre yapımlara yönelmesi kadar doğal bir şey olamaz. Televizyon ile büyümemiş yetişkin ile televizyonla büyüyen çocuk arasında çok önemli farklar var. Ailenin medya deneyimi ne ise büyük oranda çocuğa yansıyacak ve çocuğuna yön verecek olan da bu deneyimdir. Aksi halde televizyonun ailenin bütün bireyleri için tehlikeli bir oyuncak olması kaçınılmaz olacaktır. Çocuklar ve anne-babalar gün içinde yaşadıkları olumsuzlukları ve sıkıntıları birbirleriyle paylaşmak yerine televizyonun karşısına geçip konuşmadan oturmayı tercih ediyorlar. Çocuklar, anne ve babalarının arzu ettikleri bazı kişilik özelliklerine sahip olacaklarına, televizyonda görüp özendiklerini benimseyebiliyorlar. Reklamlar küçük yaşlardan itibaren çocukları tüketime özendiriyor. Şiddet unsurlarının haber programlarında filmlerde, dizilerde ve hatta çizgi filmlerde dahi yaygın olarak bulunması, çocukların saldırgan davranışlar göstermelerine model oluşturuyor. Boş zamanlarının çoğunu televizyon izlemeye ayıran çocukların okuma alışkanlığı kazanmaları zorlaşabiliyor, kitap yerine televizyonu tercih ediyorlar. Televizyon dizi ve filmlerindeki argo kelimeler ve küfürler, çocukları bu kelimeler normalmiş gibi görüp kullanmaktan çekinmemeleri sonucunu doğuruyor...
Televizyonun tehlikeli bir oyuncak olduğunu unutmayalım.
