Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Türkiye'nin olduğu kadar Irak'ın milli güvenliğine de tehdit oluşturan PKK, FETÖ ve DEAŞ'a karşı müşterek mücadelenin sürdürülmesi konusunda kararlılığımızı teyit ettik." dedi.
Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde, Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile düzenlediği ortak basın toplantısında, geçen yıl Irak'a yaptığı ziyaretle ilişkilerin ciddi bir ivme yakaladığını, Sudani'nin ortaya koyduğu irade ve vizyonun bu noktaya gelinmesinde çok önemli rol oynadığını söyledi.
İlişkileri güçlendirerek devam ettireceklerini ifade eden Erdoğan, "Değerli kardeşim ile az önce Türkiye-Irak ilişkilerini kapsamlı şekilde ele aldık. Suriye başta olmak üzere bölgesel gelişmeler hakkında fikir teatisinde bulunduk. İlişkilerimizi daha da ileriye taşıyacak belgeleri huzurlarınızda imzaladık. Şu gerçeği büyük bir memnuniyetle ifade etmek isterim. Derin tarihi, beşeri ve kültürel bağlara sahip olduğumuz Irak ile ilişkilerimizi salt iki devlet arasındaki münasebetler olarak görmüyoruz. İş birliğimizin her alanda geliştirilmesini kardeşlik hukukumuzun bir gereği olarak telakki ediyoruz." diye konuştu.
Erdoğan, Irak'ın huzur ve istikrarını hiçbir zaman Türkiye'den ayrı tutmadıklarını ifade etti.
Görüşmelerde güvenlik ve terörle mücadele işbirliği üzerinde önemle durduklarını vurgulayan Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Türkiye'nin olduğu kadar Irak'ın milli güvenliğine de tehdit oluşturan PKK, FETÖ ve DEAŞ'a karşı müşterek mücadelenin sürdürülmesi konusunda kararlılığımızı teyit ettik. Bölgemizin geleceğinde teröre yer olmadığının tekrar altını çizdik. Irak ile ticaret hacmimiz geçtiğimiz yıl 18 milyar dolara yaklaştı. Ancak potansiyelimizin çok daha fazla olduğu kanaatindeyiz. Bu anlayışla çabalarımızı sürdürüyoruz.
Kalkınma Yolu Projesi hem Irak'ın hem de tüm bölgemizin istikrarına ve refahına büyük katkı sağlayacaktır. Görüşmemizde, projenin hızla hayata geçirilmesine yönelik adımları ele aldık. Kalkınma Yolu'na ilgi duyan tüm ülkeleri bu stratejik projenin parçası olmaya davet ediyoruz. Geçtiğimiz yıl imzaladığımız Su Çerçeve Anlaşması ve tesis ettiğimiz iş birliği mekanizmaları marifetiyle altyapının ıslahı dahil olmak üzere Irak ile ortak projelerin gerçekleştirilmesine odaklanıyoruz. Irak-Türkiye Petrol Boru Hattı üzerinden petrol sevkiyatının yeniden başlaması gibi başlıklarda süratle ilerlemek istiyoruz."
Erdoğan, özellikle elektrik alanında derinleşen işbirliğini doğal gaz ve enerjinin diğer alanlarına teşvik etme arzusunda olduklarını dile getirdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Sudani ile ayrıca bankacılık, sanayi, eğitim ve yükseköğretim gibi diğer alanlardaki işbirliğini de ele alarak bu konularda atabilecekleri ilave adımları değerlendirdiklerini belirtti.
Erdoğan, Sudani'nin basiretli yaklaşımı sayesinde Irak'ın bölgedeki istikrara önemli katkılarda bulunduğunu memnuniyetle müşahede ettiklerini söyledi.
Irak'ın Suriye'yle iyi komşuluk ilişkileri geliştirmesinin bölgenin istikrar ve huzuru bakımından çok önemli olduğuna inandığını ifade eden Erdoğan, bu konuda Irak'la çalışmaya devam edeceklerini ifade etti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, İsrail'in Gazze'de başlattığı, sonrasında Lübnan'a ve Suriye'ye de taşıdığı saldırgan siyasetinin sonuçlarının ortada olduğunu belirterek, İsrail'in bölgeyi kana, gözyaşına ve istikrarsızlığa boğarak kendi güvenliğini sağlayacağını zannettiğini, bunun ham bir hayal olduğunun zamanla daha net görüleceğini kaydetti.
İsrail'in insani yardım girişlerini tamamen durdurmasıyla Gazze'deki açlık tehlikesinin artık kitlesel ölümlere varacak vahim boyutlara ulaştığına işaret eden Erdoğan, "İsrail üzerindeki baskının artırılması dahil elimizden geleni yapmamız gerektiği hususunda aziz kardeşimle mutabık kaldık. Pakistan ile Hindistan arasındaki gerilimin, çok sayıda sivilin şehit olduğu füze saldırılarıyla sıcak çatışmaya dönüşmesinden endişe duyuyoruz. Saldırılarda hayatını kaybeden kardeşlerimize Allah'tan rahmet, kardeş Pakistan halkına ve devletine bir kez daha başsağlığı diliyorum." diye konuştu.
Erdoğan, dün Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif'le önemli bir telefon görüşmelerinin olduğunu hatırlatarak, Cammu Keşmir'deki menfur terör saldırısına ilişkin Pakistan'ın uluslararası soruşturma yürütülmesi teklifini kıymetli bulduklarını vurguladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Türkiye olarak ateşe benzin dökenlerin olmasına rağmen biz olaylar geri dönülmez noktaya varmadan tansiyonun düşürülmesi, diyalog kanallarının açılması için her türlü gayreti gösteriyoruz. Irak'ın birlik ve bütünlüğünün savunucusu olan Türkmenler tüm zorluklara karşı bugün de hem Irak'ın hem Irak-Türkiye ilişkilerinin güçlenmesine katkıda bulunuyor. Kardeşim Sudani'nin Irak Türkmenlerinin hak ve menfaatlerinin korunması konusundaki hassasiyetini takdirle karşılıyorum. Heyetinde Irak Türkmen Cephesi Başkanı kardeşime de yer vermesini özellikle anlamlı buluyorum. Rabb'im Türkiye-Irak kardeşliğini daim ve kaim eylesin diyorum."
Sudani'ye ziyareti için teşekkür eden Erdoğan, istişarelerinin ve aldıkları kararların hayırlara vesile olmasını temenni etti.
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, Kalkınma Yolu Projesine ilişkin, "Bu proje, iki ülke arasındaki entegrasyonun daha da pekişmesi açısından büyük bir fırsat teşkil etmektedir. Hem iki ülke arasında hem de bölge için önem teşkil etmektedir." dedi.
Sudani, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'ndeki görüşmesinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşmesinde Irak için önemli ve stratejik Kalkınma Yolu Projesi'ni de ele aldıklarını aktaran Sudani, "Bu proje, iki ülke arasındaki entegrasyonun daha da pekişmesi açısından büyük bir fırsat teşkil etmektedir. Hem iki ülke arasında hem de bölge için önem teşkil etmektedir." ifadesini kullandı.
Sudani, Kalkınma Yolu Projesi kapsamında çok büyük kalkınma fırsatlarının da sunulduğuna işaret ederek, bunun ekonomik alanda atılımın gerçekleşmesi için iki komşu halkının yararına olacağını dile getirdi.
Sudani, Türkiye ile terörle mücadele konusundaki ilişkilere dair, "Biz Irak'ın güvenliğini Türkiye'nin güvenliği saymaktayız. Hükümetimizin PKK ile ilgili tutumu da sabit. Irak yasalarına göre, PKK örgütü, tabii ki yasaklı bir örgüttür. Anayasaya göre, hiçbir kesimin Irak topraklarını kullanarak Türkiye'ye saldırmasına izin vermeyiz." dedi.
Türkiye-Irak Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi Toplantısı'nı düzenlediklerini belirten Sudani, Irak ile Türkiye arasındaki ilişkilerin her şeyden önce iki komşu halk arasındaki ilişki olduğunu ifade etti.
Sudani, Türkiye ile Irak arasındaki ilişkilerin binlerce yıl öncesine dayandığına işaret ederek, iki halk arasında komşuluk bağları, ortak çıkarlar, tarihi, sosyal ve dini ilişkiler bulunduğunu dile getirdi.
Bu bağların iki ülkede siyasetin ya da hükümetlerin değişmesiyle değişmeyeceğinin altını çizen Sudani, bu ziyarette ciddi diyalog ve görüşmelerin açık şekilde yapıldığını ve iki ülke arasında mutabakat zaptları imzalandığını söyledi.
Sudani, bu zaptların Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Bağdat ziyaretinde imzalanan anlaşmaların uzantısı olduğunu kaydederek, iki ülke arasındaki ilişkilerin temel konular üzerinden yürüdüğünü ve bunlar arasında güvenlik boyutunun da olduğunu belirtti.
Terör sorununun iki ülkeyi de etkilediğini ve bu konuyu açıkça ele aldıklarını anlatan Sudani, "Biz Irak'ın güvenliğini Türkiye'nin güvenliği saymaktayız. Hükümetimizin PKK ile ilgili tutumu da sabit. Irak yasalarına göre, PKK örgütü, tabii ki yasaklı bir örgüttür. Anayasaya göre, hiçbir kesimin Irak topraklarını kullanarak Türkiye'ye saldırmasına izin vermeyiz." ifadesini kullandı.
Sudani, güvenlik alanında işbirliğine, bilgi alışverişi ve sınamalara karşı birlikte hareket etmeye vurgu yaptıklarını aktararak, Irak'ın egemenliğinin korunması ve uluslararası hukuku saygı çerçevesinde bu konuları ele aldıklarını söyledi.
Terör örgütü PKK'nın silah bırakma konusunu da ele aldıklarını kaydeden Sudani, ikinci olarak Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Bağdat ziyaretinde "Su Alanında İşbirliği Çerçeve Anlaşması" imzaladıklarını ve komisyonların uygulama mekanizması üzerinde dünden bu yana çalıştıklarını ifade etti.
Sudani, bu kapsamda önemli projelerin gerçekleşmesinin söz konusu olacağına işaret ederek, Irak'ta barajlardaki su seviyesinin minimum düzeyde olduğunu ve Irak'a yağmurun da bu yıl az yağdığını dile getirdi.
İki tarafın da çıkarına uygun olacak şekilde bu konuları ele aldıklarını anlatan Sudani, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ziyareti sırasında 26 mutabakat zaptının imzalandığını ve bugün de ortak projeler üzerinde durduklarını söyledi.
Sudani, "Su Alanında İşbirliği Çerçeve Anlaşması" kapsamında barajlar ve kanalizasyonla ilgili çalışmaları ve altyapı konularını ele aldıklarını aktararak, bugün imzalanan mutabakat zaptlarının da hukuk, yüksek öğrenim, afet durumları, eğitim, sanayi ve bilim gibi birçok farklı alanda işbirliğini kapsadığını kaydetti.
Kalkınma Yolu Projesi'nin uygulanmasının basitleştirilmesi ve bürokrasinin aşılmasıyla ilgili bağımsız bir otorite kurulmasına yönelik çalışmalardan bahseden Sudani, Irak'ta yatırım ortamının çok uygun ve hem yabancı hem de Irak'taki yatırımcılara açık olduğunu dile getirdi.
Sudani, Cumhurbaşkanı Erdoğan'a Kalkınma Yolu Projesi şirketinin kurulmasıyla ilgili bir öneri sunduklarını belirterek, "Bu (Kalkınma Yolu) stratejik bir proje ve bütün bölge ülkeleri ve dünya için büyük bir fırsattır." dedi.
Türkiye'nin Irak özel sektörüyle Irak'ın farklı şehirlerinde sanayi bölgeleri ve fabrikaları kurması üzerine de görüştüklerini aktaran Sudani, iki ülke arasındaki ticaret hacminin artmasının da çok önemli olduğunu ifade etti.
Sudani, Türkiye'nin ticaret alanında Irak'ın en büyük ortaklarından biri olduğuna dikkati çekerek, bu alanda bazı düzenlemeler yapıldığını ve iki ülke arasındaki ticaretin daha basit ve iyi hale geleceğini anlattı.
Bölgedeki gelişmeleri de ele aldıklarını, Türkiye ve Irak'ın Filistin ve Gazze konusundaki görüşlerinin örtüştüğünü kaydeden Sudani, "Gazze'de bir katliam yapılmaktadır." dedi.
Sudani, iki ülkenin görüşlerinin ilkesel olduğunu ve uyuştuğunu belirterek, Türkiye ve Irak'ın dayanışma içinde bulunduğunu ve Gazze'ye saldırıların ve devam eden tehditlerinin mutlaka durdurulması gerektiğini vurguladı.
Irak'ın Suriye konusundaki tutumunun da açık olduğuna işaret eden Sudani, "Suriye'yi ulusal güvenliğimizin bir parçası olarak görmekteyiz." dedi.
Sudani, Suriye'deki halkların hepsini kapsayan bir yönetime işaret ederek, "istisnasız şekilde azınlıkların haklarının ve mukaddes yerlerinin korunmasının ve ülkede şiddet olmamasının" önemini vurguladı.
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara ile bu konuları görüştüklerini anlatan Sudani, "DEAŞ, herkes ve bölge güvenliği için gerçek bir tehlike teşkil ediyor. Dolayısıyla biz de ortak bir şekilde bu dosyayı incelikli şekilde ele almamız lazım, yok etmemiz lazım." ifadesini kullandı.
Sudani, Türkiye ile Irak arasındaki ikili ilişkilerin pekişmesi ve gelişmesi için katkılarından dolayı Cumhurbaşkanı Erdoğan'a şükranlarını iletti.
