Türkiye'nin öncülüğünde 15 Haziran 1997'de kurulan D8 Teşkilatı, ilkeleri ve kapsadığı coğrafi alanla küresel bir oluşum halini aldı.
Türkiye'nin yanı sıra Bangladeş, Mısır, Endonezya, İran, Malezya, Nijerya, Pakistan ve teşkilatın genişleme stratejisi kapsamında geçen yıl Mısır'ın başkenti Kahire'de düzenlenen 11. Zirve Toplantısı'nda üye ülke olarak kabul edilen Azerbaycan'ın bünyesinde yer aldığı teşkilatın 9 üyesi bulunuyor.
Tarihsel ve kültürel bağlara sahip bu ülkelerin aralarında ekonomik işbirliğini artırmayı amaçlayan teşkilat, ticaretten sanayiye, teknolojiden ulaştırmaya kadar birçok alanda yeni fırsatlar oluşturmak hedefiyle çalışmalarını sürdürüyor.
Türkiye'nin D8 Teşkilatı üyesi ülkelerle ticareti, işbirliği anlaşmaları ve ortak projelerle ivme kazandı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2020-2024 dönemini kapsayan 5 yılda bu ülkelere toplam 60,7 milyar dolarlık ihracat gerçekleştiren Türkiye, bu ülkelerden aynı dönemde 65,9 milyar dolarlık mal aldı.
Böylece Türkiye'nin teşkilat üyesi ülkelerle arasındaki 5 yıllık toplam ticaret hacmi, 126,6 milyar dolar olarak kayıtlara geçti.
Türkiye, aynı dönemde en fazla ihracatı Mısır'a gerçekleştirdi. Bu ülkeye bu dönemde 19,7 milyar dolarlık ihracata karşılık, 14,5 milyar dolarlık ithalat yapıldı. Böylece 2020-2024 döneminde Türkiye ile Mısır arasındaki dış ticaret hacmi 34,3 milyar dolar oldu.
Türkiye, bu dönemde Mısır, İran, Azerbaycan, Pakistan ve Nijerya'yla yaptığı ticarette dış ticaret fazlası verdi. Anılan fazla, Mısır ile ticarette 5,2 milyar dolar, İran ile ticarette 2,5 milyar dolar, Azerbaycan ile ticarette 7,6 milyar dolar, Pakistan ile ticarette 1,8 milyar dolar ve Nijerya ile ticarette yaklaşık 3 milyar dolar olarak hesaplandı.
Bu yılın ocak-nisan döneminde D8 Teşkilatı üyesi ülkelere toplam 4,1 milyar dolarlık ihracat yapıldı, bu ülkelerden 5,4 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirildi. Böylece söz konusu dönemde bu ülkelerle toplam 9,5 milyar dolarlık ticaret hacmine ulaşılmış oldu.
Türkiye'nin D8 ülkeleriyle savunma sanayisi, tarım, enerji gibi birçok alanda ortak çalışmaları ve işbirlikleri bulunuyor.
Bu kapsamda önceki günlerde Türkiye ile Endonezya arasında yapılan anlaşmayla, Türk Havacılık Uzay Sanayii (TUSAŞ) tarafından geliştirilen milli muharip uçak KAAN'ın, yurt içinde 48 adet üretilerek bu ülkeye ihraç edilmesinin önü açıldı. Türkiye'nin yerli ve milli savunma sanayisinin kaydettiği gelişmeyi gözler önüne seren anlaşma doğrultusunda üretimde Endonezya'nın sahip olduğu yerel kabiliyetlerden de yararlanılması bekleniyor.
Bu gelişmenin yanı sıra Türkiye ile Endonezya arasında afet ve acil durum yönetimi alanında işbirliği yapılmasına yönelik de mutabakat zaptı imzalandı.
Türkiye, D8 üyesi Mısır ile geçen yıl imzalanan 17 mutabakat zaptıyla da önemli işbirlikleri gerçekleştirmeyi hedefliyor. Bu doğrultuda iki ülke, özellikle demir yolu ve tarım sektörlerindeki işbirliğini artırmaya, sağlık ve enerji alanındaki ortak çalışmalarını geliştirmeye odaklandı.
Ayrıca HAVELSAN ile Mısır'daki Arap Endüstri Organizasyonuna bağlı Kadir Fabrikası arasında bu yılın başında anlaşma imzalandı. Anlaşmayla, Türk tarafının teknik ve lisans desteğiyle, fabrikada insansız kara araçlarının üretilmesi planlanıyor.
Türkiye ile İran arasında ise özellikle enerji alanındaki işbirlikleri dikkati çekiyor. Bu kapsamda yılın başında Türkmenistan doğal gazını İran üzerinden swap yöntemiyle Türkiye'ye taşıyan yeni anlaşma devreye girdi. Bu anlaşmanın, Türkiye'nin enerji arz güvenliğini sağlamlaştıracağı ve enerji ticaretindeki kilit rolünü pekiştireceği öngörülüyor.
Türkiye ile Azerbaycan arasında da geçen yıl özellikle vergilendirme, veterinerlik ve yükseköğretim alanlarında anlaşmalar imzalandı.
Ayrıca yine bu yılın başında, iki ülke arasında 2024'te imzalanan doğal gaz alanına ilişkin işbirliği anlaşmasının onaylanması uygun bulundu. Anlaşma, tarafların kendi topraklarından geçerek Azerbaycan'dan ve üçüncü ülkelerden gelen doğal gazın alımı, satımı, teslimi, takası ve transitine ilişkin işbirliklerini artırmayı hedefliyor.
Malezya, Nijerya ve Pakistan gibi ülkelerdeki inşaat sektörünün altyapı projelerine malzeme ve teknoloji desteği de sağlanıyor.
Türkiye'nin 2020-2024 dönemini kapsayan 5 yılda D8 Teşkilatı üyesi ülkelerle dış ticareti (dolar) şöyle:
| Ülkeler | İhracat | İthalat | Ticaret hacmi |
| Mısır | 19.735.134.267 | 14.543.517.918 | 34.278.652.185 |
| İran | 14.548.603.541 | 12.005.096.644 | 26.553.700.185 |
| Azerbaycan | 12.810.981.255 | 5.255.708.917 | 18.066.690.172 |
| Pakistan | 3.680.512.531 | 1.911.584.976 | 5.592.097.507 |
| Nijerya | 3.628.100.432 | 636.314.263 | 4.264.414.695 |
| Bangladeş | 2.318.440.138 | 3.256.585.971 | 5.575.026.109 |
| Malezya | 2.244.107.340 | 18.184.753.421 | 20.428.860.761 |
| Endonezya | 1.691.407.815 | 10.136.328.921 | 11.827.736.736 |
| Toplam | 60.657.287.319 | 65.929.891.031 | 126.587.178.350 |
