Gürer, tarım politikalarındaki aksaklıklara dikkat çekerek üreticilerin yaşadığı ekonomik çıkmazı gözler önüne serdi. Üreticiler, “Çalıştıkça batıyoruz, kredi ve elektrik borçları artıyor,” diyerek Gürer’e dert yandı.
“YAZLIK PATATES ÇİFTÇİYİ MAĞDUR ETTİ”
CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, kışlık patates hasadıyla ilgili olarak şunları söyledi: “Niğde'de kışlık patates hasadı başladı. Yazlık patates bu yıl çiftçinin yüzünü güldürmedi. Girdi maliyetlerine göre patates, girdi maliyetlerinin altında bir fiyatla satıldı. Kışlık patates depolanabiliyor. Onun için üretici patatesini söküp depoya koyuyor. Niye? Fiyat belki oturur diye. Ama geçen yıl fiyat oturmayınca üreticinin patatesi depoda çürüdü. Olması gereken, mutlak surette Toprak Mahsulleri Ofisi'nin devreye girerek patatesin fiyatının dengelenmesini sağlaması. Çünkü tüccarın elinde kalan patates, üreticiyi mağdur duruma düşürüyor.Neden patatesi çok konuşuyoruz? Çünkü ülkemizde hububattan sonra en çok üretimi olan ürün patates. 6,5 milyon ton geçtiğimiz yıl üretildi. Ama patates çok da artmıyor. Çünkü 1999'da da 6,5 milyon tondu. Nüfusumuz 30 milyon arttı. Patatesten sağlanan fayda ne yazık ki geçmişe göre düştü. O zaman da çiftçi patates üretse de girdi maliyetlerinden para kazanamıyor. Şu anda söküm noktasında ve buradaki patates depoya gidecek.Çiftçinin tarlada ürünü seçerek topluyor.Binlerce ton patates sökülüp tarlada toplanmadan bırakılıyor .İri boy patates toplanıyor.Çiftçi tarlada bıraktığı ürünü tüketici raftaki fiyatından alamıyor.Üreten kaybediyor.Tüketen üreticiden çıkınca beş-altı kat fiyatı zamlanan ürünü almakta zorlanıyor. İktidar seyrediyor. Kamu devreye girse üreten zarar etmeyecek tüketen fahiş fiyatla zora girmeyecek” dedi.
ÜRETİCİLERDEN ÇARPICI AÇIKLAMALAR
Patates üreticisi Mustafa Özenç yaşadıkları sorunlu süreci belirterek, “Patatesin durumu şu anda 3 lira. Bazı bölgelerde birkaç lira fazla fiyatlanıyor şu anda Karatlı bölgesinde alıcı tüccar da yok. Alıcı olmadığı gibi biz işçi parasını karşılayamıyoruz. 50 tane işçi var. Günlük söktüğümüz patatesi satsak işçi parasını ödeyemiyoruz. Bu söktüğümüz, traktörlerimizle, çabamızla, kendi emeğimiz hariç… Biz sadece işçi parasını ödeyemiyoruz. Girdi maliyetleri de bu yıl arttı. Gübresi 30 bin lira olmuş. İlacı, sulama suyu 10 katı, 20 katı yükselmiş. Biz buraya 500 bin lira elektrik parası ödedik. Kredi çektik. Krediyi ondan, bundan bulduğum altınları bozdurarak yatırdık, yeniden kredi çektik. Şu an alım da yok,” dedi.
Bir diğer çiftçi ise, “Çalıştıkça zarar ediyoruz. Ne kadar çok çalışsak o kadar zarar ediyoruz. Şu anda ürettikçe kaybediyoruz. Masraflarımızı çıkaramıyoruz. Bu bölgede de patates en iyi yetişen ürün. Ama para kazanmayınca ekim geçtiğimiz yıla göre düştü. Mecburiyetten ekim gücü kalmadı” dedi.
CHP’li vekil Ömer Fethi Gürer, üreticilerin sorunlarını yerinde gözlemlediğini belirterek, “Ben birkaç yerde gördüm, iri olanlarını seçmişler, geriye kalanlarını koyun yayılıyordu. Hayvanlar yiyor. Önemli ölçüde zayiat var. Büyük kentlerde ise marketlerde 15–16 liradan aşağı patates yok. Vatandaş pahalıya alıyor, üretici para kazanamıyor,” diye konuştu.
Patates üreticisi Özenç,“Şu an maliyet 9 lira. Normal koşullarda kilosu 9 liraya geliyor. Karı geçtik, maliyetini alsak diye uğraşıyoruz. Depoda 4–5 ay muhafaza ediliyor ama garantisi yok. Belki de geri hayvan yemi olacak. Verimimiz şükür iyi. Ama tarla tarlada değişiyor. Ben 15 dönümü sökmeyeceğim. Çünkü kurtarmaz. 5 ton verdiği yer kurtarmıyor. Tarladaki ürünü söksek işçiyi ödeyemiyoruz. 15 dönüm yerimizi bıraktık,” şeklinde konuştu.
Üretici Mustafa Özenç üreticilerin kredi ve borç yükünü ise şöyle anlattı: “Çoğu da krediyle borç alıyor. Haciz bundan sonra başlayacak. Adam ödeyemiyor. Satıyor, krediyi gene çıkaramıyor. Elektrik parasını çıkaramıyoruz. Sayın vekilim, şu an devletin ve hükümetin acilen el atması lazım. Yoksa çiftçi diye bir şey kalmaz. Ben ekmem. Ben köle miyim burada? Ben sabahın dördünde kalktım, halen daha söküyorum. Ailece çalışıyoruz. Bir tane işçiyi baştan tuttuk, 4 aylık, onun parasını ödeyemem. Toprak da verimli ama bırakacağız. Çalıştıkça batıyoruz. Bu sen 1 milyon kredi çekiyoruz, ertesi yıl 2 milyon çekiyoruz. Kredi çekiyoruz, borç artıyor.”
“PİYASA YALNIZCA TÜCCARA BIRAKILMAMALI”
CHP’li Vekil Ömer Fethi Gürer, üreticilerin sürdürülebilir bir tarım için desteklenmesi gerektiğini belirterek, “Patates çok amaçlı kullanılan bir ürün ama yanlış tarım politikaları nedeniyle ya tarlada kalıyor ya depoda çürüyor. İhracat geliştirilmeli. Toprak Mahsulleri Ofisi ve Tarım Kredi Kooperatifi alımda yer almalı. Piyasa yalnızca tüccara bırakılmamalı. Üreticinin üretimini sürdürebilmesi için ürünün zayi olmasının önüne geçilmeli. Yoksa üretici, ‘İşçilerin yevmiyesini çıkaramıyoruz. O zaman bu işi niye yapayım?’ diyor. Ürün çıkarıldıktan sonra işçiler iri olanlarını alıyor, diğerleri tarlada kalıyor. Acı olan şu: farklı bölgelerde tarlada kalanın kilosu 40 liradan satılıyor. Ankara, İstanbul gibi yerlerde küçük boylar özellikle tercih ediliyor ama burada toplanmıyor. Ciddi bir zayiat var ve çiftçi bu konuda mağdur,” diye konuştu.
