Gürer, ithalat ve fiyat dalgalanmaları nedeniyle fasulyede üreticinin zarar ettiğini belirterek çözüm önerilerini paylaştı.
“FİYATLAR DÜŞÜŞTE, ÜRETİCİ KAYGILI”
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, yaptığı değerlendirmede şunları söyledi:
“Niğde fasulye ve barbunyasıyla ünlü. Hasat başladı. Fasulye üreticisi ilk başta fiyatın iyi olacağını düşünüldü ve ilk günler maliyetine yakın bir fiyatla ürününü sattı. Ama şu anda fasulyede fiyatlarda bir düşme var. Onun için de üretici kaygılı. Ürettiğim ürün için diyor girdi maliyeti, ilacı, tohumu, sulaması, işçiliği karşılansın. Makul bir kar olsun. Fazla da bir şey istemiyor. Ama şu anda çiftçilerin değerlendirmesine göre ithalatın olduğu varsayımı içindeler. Onun için de fiyat başladığı güne göre düşme gösterdi. Niğde fasulye üretiminde bir yıl birinci olsa en az iki veya üçüncü sırada yer alan bir ilimiz. Çiftçimizin desteklenmesi gerekir. Şu anda hasat başladı.”
ÜRETİCİNİN İSYANI: “ACINACAK HALDEYİZ”
Bir fasulye üreticisi, girdi maliyetlerinin yükselmesine karşın ürün fiyatlarının düşmesinden şikâyet ederek, “Girdiler çok yükseldi ama çıktılar çok ucuz. Yani barbunyanın kilosu şu anda bize göre 100 lira olması lazım ama 70 lira. Beyazın şu anda maliyeti bize zaten 40 lira. Onda da kilo alamazsak tamamen gidiyor. Şu anda 35-38 lira arasına düştü. Gübre aldığımızda sezonda 19 liraydı. Şu anda ÜRE gübre 33 lira. Mazot desen ona keza. Attığımız ürünler, ilaçlar, verdiğimiz emekler, çabalar… Şu halimize bakın. Yani acınacak haldeyiz. Tek umudumuz, tek çaremiz sizlersiniz. Yani buna bir çare bulmamız lazım. Dile getirmemiz lazım mecliste. Google’a yazın, Google bile yazıyor Türkiye’de en kaliteli barbunya Yeşilova, Uluağaç, Ovacık’ta yetişiyor diye. Ama üç beş tane tüccarımız hemen anında ‘dışarıdan mal giriyor, fiyat düşüyor’ diyor. Bizim ürünümüz, biz emeğimizi veriyoruz,” diye konuştu.
Üretici, çocuklarının bile okula gitmek yerine tarlada çalışmak zorunda kaldığını belirterek, artan gübre ve mazot fiyatları nedeniyle üretimden vazgeçme noktasına geldiklerini ifade etti.
“BİZDEN GEÇEN YIL 48 LİRAYA ALDIKLARI ÜRÜNE 175 LİRAYA SATIYORLAR”
Fasulye üreticisi, market raflarındaki fahiş fiyatlara da dikkat çekerek, “Markette fasulyenin kilosu 175 lira. Bizden geçen yıl 48 liraya aldıkları ürünü bu yıl 175 liraya yazmışlar. Geçen yıldan daha aşağı fiyatta fasulye satılıyor şu anda. Beyaz fasulye tamamen yer altında. Sadece üretici ezilmiyor, tüketici de rafta pahalıya alıyor. Çünkü aracılar parayı kazanıyor,” dedi.
GÜRER: “ÇÖZÜM VAR, DEVLET ÇİFTÇİNİN YANINDA OLMALI”
CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, yaşanan sorunların çözümü için şu önerileri dile getirdi:
“Aslında bu işin çözümü var. Tarım Kredi Kooperatifimiz var. Toprak Mahsulleri Ofisimiz var. Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğümüz var. İlaç, gübre, tohum, sulama suyu, elektrik, mazot, işçilik giderleri hesaplanacak. Girdi maliyetlerine göre bir fiyat çıkarılacak. Bir de makul kar konulacak ve çiftçiye denecek ki ‘senin ürünün şunun altına düşerse ben kefilim, o ürünü ben alacağım.’ Yıllardır anlatıyoruz. Ama her yıl geriye doğru gidiyoruz. Yetkilileri uyarıyoruz. Çiftçimize sahip çıkın, desteğini verin, ürününü alın. Çiftçimizi mağdur etmeyin.”
“YABANCI ÇİFTÇİYİ DEĞİL, KENDİ ÇİFTÇİMİZİ DESTEKLEYİN”
Ömer Fethi Gürer, ithalat baskısının fiyatları düşürdüğünü vurgulayarak, “Yabancı çiftçiyi destekleyeceğinize kendi çiftçimizi destekleyin” dedi.
Gürer, “İlk başladığında fasulye 40 lira civarında bir alış fiyatı varken, başka bölgelerde de fasulyenin oluşumuyla fiyatlar düştü. Ayrıca ithalat söylentileri de fasulyede fiyatın düşmesine neden oluyor.”
TÜCCARLAR DA ŞİKÂYETÇİ
Fasulye alım satımı yapan bir tüccar da piyasadaki düşüşe dikkat çekerek, “Şu anda beyaz fasulye 38 lira bandında. Maliyet civarı da o, başa baş maliyet fiyatları da çiftçinin söylediği rakamlara göre 40 liranın üzerinde. Yani üreticiler mahsulden pek para kazandığını söyleyemiyorlar.”
Hem üretici hem de alım satım yapan bir başka vatandaş ise ithalatın fiyatları baskıladığını belirtti:
“Şu anda 45 lirayken fasulye, ani bir düşüş oldu. Şu anda 37–38 bandında çiftçiden alınıyor ve fabrikalar da almıyor. İklim şartlarından dolayı verim düşük. Mazot olmuş 55 lira, gübre olmuş 30 lira. Fasulyedeki fiyat düşmesinin sebebi ithalat. Şu anda Özbekistan’dan barbunya geliyor. Bugün barbunya 70 lira, 15 gün sonra 55 liraya düşecek.”
“FASULYEYİ DAHİ YÖNETEMEZSEK TARIMDA SORUN BÜYÜR”
Fasulyenin Türk mutfağındaki yerine de dikkat çeken CHP’li Ömer Fethi Gürer, “Fasulye bizim milli yemeğimiz sayılır. Hangi lokantaya gitsek mutlaka fasulye vardır. Fasulyeyi dahi yönetemez isek tarımda sorunlar artar. İlaç, gübre, tohum, bakım, sulama, işçilik derken maliyet artıyor. Bu maliyet artışı çiftçinin cebine avantaj olarak girmiyor, zarar olarak giriyor. Böyle olunca üretimdeki düşme, sonraki yıl daha çok ithalatı tetikliyor. Ama bu fasulye buradan gidecek, büyükşehirlerin marketlerinde 3–4 kat fiyatla tüketiciye ulaşacak. Tüketici mağdur, üretici para kazanmıyor. Bu işteki en önemli eksiklik planlama, öngörü, ithalat–ihracat dengesinin sağlanmaması ve çiftçiye yeterli desteğin verilmemesi.” dedi.
Gürer, “beyaz fasulye yıllara göre ithal rakamları değişiklik gösteriyor. TÜİK verilerine göre bu yıl öngörülen üretimin 283 bin ton olması bekleniyor. 2024 yılında 6 bin 603 ton beyaz fasulye ithalatı karşılığında 8 milyon 463 bin 126 dolar ödenirken, 2025 yılında 2.827 ton karşılığında 3 milyon 631bin 768 dolar yurt dışından fasulye alımına gitti. Ülkemizde planlı bir üretimle ithalata ihtiyaç kalmayacak üretim sağlanabilir. Üretici kazanamayınca ekim azalırsa ithalat artar” dedi.
