Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan 2023 Ulusal Eğitim İstatistikleri, ülkedeki eğitim düzeyine ilişkin önemli veriler sunuyor. Türkiye'de 6 yaş üstü nüfusun yüzde 2,4'ünün okuma yazma bilmediği, bu oranın kadınlar arasında yüzde 4'e yükseldiği tespit edildi. Ayrıca, eğitim süresi bakımından en düşük iller Ağrı, Şanlıurfa, Muş, Kastamonu ve Van olarak belirlenirken, son 10 yılda en yüksek artış Şırnak'ta kaydedildi.
OKUMA YAZMA ORANLARI
TÜİK verilerine göre, 6 yaş ve üzeri nüfusta okuma yazma bilmeyenlerin oranı yüzde 2,4 olarak hesaplanırken, bu oran kadın nüfusunda yüzde 4'e çıkıyor. 2008 yılında 6 yaş üzeri nüfusta okuma yazma bilenlerin oranı yüzde 91,8 iken, 2023 yılında bu oran yüzde 97,6 olarak gerçekleşti. Kadınlarda okuma yazma bilen oranı ise 2008 yılında yüzde 86,9 iken, 2023'te yüzde 96'ya yükseldi. Erkeklerde ise bu oran yüzde 96,7'den yüzde 99,2'ye çıktı.
EĞİTİM SÜRESİNDE ARTIŞ
Türkiye'de 25 yaş ve üzeri nüfusta ön lisans, lisans, yüksek lisans ve doktora mezunlarının oranı, 2008 yılında yüzde 9,8 iken, 2023'te yüzde 24,6 oldu. İlgili yaş grubu için ortaöğretim ve üzeri eğitim seviyelerinden mezun olanların oranı 2008 yılında yüzde 26,5 iken, 2023 yılında yüzde 48,3 olarak gerçekleşti.
ORTALAMA EĞİTİM SÜRESİ
2023 verilerine göre, 25 yaş ve üzeri nüfusta ortalama eğitim süresi 9,3 yıl olarak hesaplandı. Kadınların ortalama eğitim süresi 8,6 yıl iken, erkeklerin ortalama eğitim süresi 10,1 yıl oldu. 2023 yılında ortalama eğitim süresi en yüksek olan il 10,7 yıl ile Ankara olurken, İstanbul, Eskişehir, Kocaeli ve İzmir bu ili takip etti. Ortalama eğitim süresi en düşük il ise 7,4 yıl ile Ağrı olarak belirlendi. Ağrı'yı Şanlıurfa, Muş, Kastamonu ve Van izledi.
EĞİTİM SÜRESİNDEKİ ARTIŞ
2014 ile 2023 yılları arasındaki son 10 yıllık dönemde ortalama eğitim süresinin en yüksek artış gösterdiği il yüzde 54,1 ile Şırnak oldu. Hakkari yüzde 46,2 artışla ikinci sırada yer alırken, Muş yüzde 40,8, Bingöl yüzde 40,5 ve Siirt yüzde 40,5 artış oranlarıyla Şırnak'ı takip etti.
EBEVEYN EĞİTİM DÜZEYİNİN ETKİSİ
TÜİK verileri, ebeveynlerin eğitim düzeyinin çocuklarının eğitim başarısını nasıl etkilediğini de ortaya koyuyor. 25 yaş üzeri nüfusta annesi yükseköğretim mezunu olanların yüzde 84,6'sının yükseköğretimi tamamladığı, yüzde 12,5'inin ortaöğretim ve yüzde 2,9'unun ise ortaöğretim altı eğitim düzeyini tamamladığı belirlendi. Babası yükseköğretim mezunu olanların ise yüzde 80,2'si yükseköğretimi tamamlarken, yüzde 16'sı ortaöğretim ve yüzde 3,8'i ortaöğretim altı eğitim seviyesinde kaldı.
Anneleri ortaöğretim mezunu olanların yüzde 64,3'ü, babaları ortaöğretim mezunu olanların ise yüzde 55,4'ü yükseköğretim mezunu oldu. Anneleri ortaöğretim altı eğitim düzeyini tamamlayanların yüzde 27,9'u, babaları ortaöğretim altı eğitim düzeyini tamamlayanların yüzde 26,6'sı yükseköğretim mezunu olarak belirlendi.
