Karadeniz’de 710 milyar metreküp doğalgaz, Gabar’da da milyonlarca varil petrol keşfedilirken, şimdi de yer altında 679 milyar metreküp kaya gazının yüzeye çıkarılması için çalışmalar başladı. Çalışmalar kapsamında 5 bin metreden kaya gazı çıkartılacak…
Türkiye Gazetesi’nin haberine göre; Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı’nın hazırladığı “Kaya Gazının Küresel Enerji Piyasalarındaki Yeri ve Türkiye’deki Geleceği” Raporu’na göre, özellikle Trakya ile Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yoğun bir kaya gazı var. 2 bölgede teknik olarak çıkarılabilecek ortalama 679 milyar metreküp kaya gazı ile 4,7 milyar varil kaya petrolü olduğu düşünülüyor. Bu kaya gazı yılda ortalama 50 milyar metreküp gaz tüketen Türkiye’nin 14 yıllık gazının kayalardan karşılanabileceği anlamı taşıyor.
İKİ KUYUDA SONDAJ FAALİYETİ YÜRÜTÜLECEK
Özel bir şirketin on sene önce Diyarbakır’da ilk kaya gazı sondajı yapılırken, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’nca (TPAO) ise bu zamana dek Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde 5, Trakya’da da 10 kuyuda çalışma yapıldı. Trakya’da 6 kaya kuyusu üretime alınırken, TPAO son olarak 3 yıl önce Diyarbakır’da bir kaya gazı sondaj kuyusu açtı. Fakat son senelerde Karadeniz ile Gabar’dan peş peşe gelen müjdeler bu gaza dair çalışmaların ikinci plana itilmesine neden oldu. Şimdiyse yapılacak yeni çalışmalar ile beraber önümüzdeki süreçte bu gazın da ekonomiye kazandırılmasının amaçlandığı öğrenildi. Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı kapsamında, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, 2024’te iki kuyuda kaya gazı sondaj faaliyeti yürütecek.
5 BİN METREDEN ÇIKARILIYOR
4T Platformu (Temiz Çevre, Enerji, Tarım, Beslenme Platformu) Başkanı ve Yenilenebilir Enerji Uzmanı Ali Rıza Öner, kaya gazı çıkarma yöntemini şu sözlerle anlattı: “Petrol ve doğalgaz, oluştuğu ana kayadan ayrılarak farklı kayaçlar içerisine yerleşirken, bu yer değişimi sırasında petrol veya doğalgazın bir bölümü ana kayada kalıyor. İşte ana kayayı terk etmeyen ve kayacın gözeneklerinde kalan doğalgazdan oluşan bu gaza ‘kaya gazı’ deniyor. Bu gaz, ‘kayaç’ denilen formasyonların içinde sıkışmış olan doğalgazın ‘hidrolik çatlatma’ adı verilen işlemle kaya katmanlarının içinde kırılmalar üretilerek açığa çıkması ile sağlanıyor. Bu çatlatmalarda su basıncı kullanılıyor. Kaya gazı, 4-5 bin metre derinlikteki kaya katmanlarının arasına sıkışmış gaz anlamına gelirken, Türkiye bugün sahip olduğu teknolojik donanımla bu gazı çıkarabilecek kabiliyette bir ülke. Gazın açığa çıkması için istenilen derinliğe inildikten sonra gaz, kaya katmanları içinde yatay kırılmalar yapılarak ve yüzeye katkı maddeli basınçlı su enjekte edilerek çıkarılabiliyor.”
Ali Rıza Öner, Türkiye’nin son birkaç yıldır alternatif enerji kaynaklarını devreye alarak enerji üretiminde çeşitliliğe gittiğini vurgulayarak, “Kaya gazı sondajı, klasik petrol ve doğalgaz aramaya göre daha kolay ancak yüzde 50 daha maliyetli. Buna rağmen Türkiye gibi her yıl 100 milyar dolarını enerji ihtiyacı için yurtdışına veren bir ülke için bu yatırımlar, hem zorunluluk hem de yerlileşme için olmazsa olmazdır” dedi.
SETA raporuna göre, dünyanın farklı noktalarında teknik olarak değerlendirilebilir toplam 249 trilyon metreküp kaya gazı var. Bu açıdan dünyada ilk sırayı ortalama 33 trilyon metreküple ABD alırken, Çin de 31,5 trilyon metreküp ile ikinci sıraya yerleşti.
